Instytut utworzony w 2002 roku na podstawie decyzji Ministra Infrastruktury i Budownictwa, którego misją o charakterze strategicznym jest służenie polskiemu społeczeństwu poprzez wspieranie władz państwowych oraz samorządowych (szczebla regionalnego i lokalnego) w procesie optymalnego zarządzania miastami i ich obszarami funkcjonalnymi, a także szeroko pojętym kształtowaniem przestrzeni oraz rozwojem lokalnym i regionalnym.
